Sokak Satıcısı ve Zabıta

 Sokak Satıcısı ve Zabıta

Şiirde zaruret sayılan bir şey nesirde hata sayılır. Ahmet Haşim bu konuyla ilgili "Şiir sıradan bir dil değildir. Şiir düzyazıya çevrilemeyen dildir." der. Yani şiir tek bir anlam ifade etmez, bir şey anlatmaz. Herkesin zihninde farklı tasavvurata şamil olan göreceli bir şeydir.

Sevgi de biraz böyledir. Şiir kalbe benzer, nesir ise daha çok akılla ilgilidir. Kalp, zorunlu olarak sevgiyi arar. Sevgiyi hizaya çekmek, ona nizam kazandırmak için bir takım tasarruflarda bulunur. Hedefine ulaşmak için tüm yolları dener. Realiteyle ilgilenmez. Aklın kurallarını yok sayar. Bir bakıma kalp sevileni aslına dündürür yani kendisine benzetir. Akıl ise muhafazakardır.

Mevcut düzeni korur ve devam ettirmeye çalışır. Onun nazarında her şey bir nizam ve intizam içinde olmak zorundadır. Hiçbir şeyi aslına döndürmez veya onu bir şeye benzetmez. Çünkü o, düzenin bizatihi kendisidir. Mantıksal açıdan düşünür, karmaşık değildir. Alengirli yollara sapmaz. Kalbin yolları çıkmaz sokaklara çıkar, ama akıl bildiği yoldan ilerler.

Hayattaki tek amacı mesleki hassasiyetine sıkı sıkıya bağlı bir zabıta memuruna benzer. Şiir ise tek sermayesi seyyar arabası olan sokak satıcısıdır. Maksadına ulaşmak için cadde cadde, sokak sokak gezer. Ama bu nesre yani kurallara uygun değildir. Çünkü düzen vergi ister, kayıt ister, gözetim altında tutmak ister. Sokak satıcısının arabası hayatta kalması için zaruridir. Ama düzen bunu bir hata olarak algılar. Çatışma kaçınılmaz olur. O yüzden bir şairle normal bir insanın yahut akademisyenin tartışması her zaman sağlıklı bir sonuç doğurmaz. Şair kelimeleri kendisine göre anlamalandırır, yoğurur, yeniden şekil verir. Diğer insanlar ise varolan kalıplardan yola çıkarak bir takım ön kabullerle hareket ederler. İsmet Özel'in milliyetçilik ile ilgili görüşleri bu bağlamda değerlendirilmediği için bazı insanlarca yanlış anlaşılmakta, şair, faşistlikle itham edilmektedir. Bu yanlış anlaşılmalara fırsat vermemek için işin hakikatini şaire bırakmak gerekir. Nitekim bir Arap atasözüde "el ma'nâ fî batn'ı - şâir" denilmektedir. Yani "senin, benim dediğimin çok önemi yok. Şair ne dedi, asıl mana onda...

İbrahim Kavas

Konya / Meram